ราคะ เป็นส่วนหนึ่งแห่งธรรมายตนะ กาโมฆะ ภโวฆะ เป็นส่วนหนึ่ง
แห่งสักกายะ ดังกล่าวนี้จัดเป็นสมุทัยสัจ, นิพพานกล่าวคือฝั่งโน้น จัดเป็น
นิโรธสัจ, อริยมรรค จับเป็นมรรคสัจ.
ในสัจจะ 4 นั้น สัจจะ 2 ( ข้างต้น ) เป็นวัฏฏะ สัจจะ 2
( ข้างหลัง ) เป็นวิวัฏฏะ. สัจจะ 2 ( ข้างต้น ) จัดเป็นโลกิยะ สัจจะ 2
( ข้างหลัง ) จัดเป็นโลกุตตระ, สัจจะ 4 ดังกล่าวนี้ พึงแสดงจำแนก ด้วย
อาการ 16 6 หมื่นนัยและ ในเวลาจบเทศนา ภิกษุ 500 รูป ผู้เป็น
วิปจิตัญญู ดำรงอยู่ในพระอรหัต. แต่พระสูตร ทรงแสดง ด้วยอำนาจ
ทุกขลักขณะ.
จบ อรรถกถาอาสีวิสสูตรที่ 1

2. รถสูตร

ว่าด้วยผู้ประกอบด้วยธรรม 3 ประการ ย่อมมากด้วยความสุขโสมนัส

[317] ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรม 3 ประการ
ย่อมมากด้วยความสุขโสมนัสอยู่ในปัจจุบัน และย่อมเป็นอันภิกษุนั้น
ปรารภเหตุเพื่อความสิ้นอาสวะทั้งหลาย ธรรม 3 ประการเป็นไฉน. คือ
ภิกษุเป็นผู้คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลาย 1 รู้ประมาณในโภชนะ 1
ประกอบความเพียรเป็นเครื่องตื่นอยู่ 1 ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุเป็นผู้
คุ้มครองทวารในอินทรีย์ทั้งหลายอย่างไร. ภิกษุในธรรมวินัยนี้ เห็นรูป
ด้วยจักษุแล้ว ไม่ถือนิมิต ไม่ถืออนุพยัญชนะ เธอย่อมปฏิบัติเพื่อสำรวม
จักขุนทรีย์ ที่เมื่อไม่สำรวมแล้ว จะพึงเป็นเหตุให้อกุศลธรรมอันลามก คือ